Oud en nieuw

Oudejaarsavond 2019, iets over achten.

Ik ben een half uur geleden weggereden bij het verzorgingshuis waar mijn vader woont. Ik had pizza, oliebollen, appelflappen én Kaat meegenomen – ze is altijd dol op uitjes én op mijn vader, en bovendien mocht er vanaf 18:00 officieel vuurwerk afgestoken worden en ik wilde haar dat niet in haar eentje voor het eerst mee laten maken. We hebben de afgelopen weken geoefend met heel hard vuurwerk op tv en de afgelopen dagen knalde het al aardig hier en daar, en ze was niet onder de indruk, dus het moest goed komen.

Toen ik wegreed zag ik heel weinig: mist, gecombineerd met vuurwerkdampen. In de loop van de nacht zal de concentratie fijnstof oplopen tot 40 keer zo hoog als normaal, de hel voor mensen met een longziekte. Onderweg werd er twee keer vuurwerk richting mijn auto gegooid, de eerste keer wat klappertjes, de tweede keer iets dat een stuk harder was. Ik keek bewust niet om naar de achterbank (bij honden moet je angst niet belonen met aandacht), maar maakte me wel wat zorgen over de kleine uk die daar zat en zich vast rot geschrokken was.

Toen ik had geparkeerd en Kaat liet uitstappen zag ik uit mijn ooghoeken een groep jongens die vuurwerk om zich heen aan het gooien was dat loeihard afging. Soms bleef er een achter om er een in de prullenbak af te steken, of om een klapper op een van de mooie houten banken in ons parkje af te laten gaan. Tot mijn opluchting liepen ze rechtdoor in plaats van linksaf waar ik stond, maar Kaat trok haar oren plat en mij mee naar huis, nog even plassen was geen optie. Ik snapte het wel: ik had ook last van de enorm harde klappen, dus hoe kunnen we dan van een hond - die vier keer zo hard hoort als wij - verwachten dat ie daar niet op reageert? Ook andere mensen op straat zag ik gespannen en snel lopen met hun hoofd tussen hun schouders getrokken.

Eenmaal thuis bleef ik stug doen of het allemaal heel normaal was. Ik heb haar eten gegeven, en heb zelfs even met haar voor het raam gezeten om samen naar buiten te kijken waarbij ik bij elke klap blij ‘oh mooi!’ loog. Er was niks moois aan, nergens siervuurwerk, maar ik hoop dat het voor haar wat draaglijker is als ik haar het idee geef dat het iets heel leuks is. Dat deed ik bij mijn katten ook en die zijn nooit bang geweest.

Mezelf overtuigen lukte niet bij het naar buiten kijken. De vuurwerkwolken op het pleintje waren goed te zien door de straatlantaarns - makkelijk te onderscheiden van mist omdat ze uit vuurwerk kwamen - en de klappen waren echt oorverdovend. Het vuurwerk wordt in de mooie perkjes gegooid en in straatmeubilair gestoken. Ik weet het, alles was vroeger beter, maar in dit geval is het echt waar. Toen ik een lastige puber was die, net als de pubers nu, al ver voor oudejaarsavond iets afstak waren dat rotjes, daar kon je mensen mooi de stuipen mee op het lijf jagen, maar op Oud en Nieuw zélf genoten we toch het meest van siervuurwerk. Nu ligt de nadruk op zo hard mogelijk, het zijn geen rotjes meer maar halve bommen waar je trommelvliezen van kunnen scheuren. Er is allang vastgesteld dat het vuurwerk elk jaar zwaarder wordt (de instantie die vuurwerk test moest vorig jaar naar Duitsland verkassen omdat de Nederlandse geluidsnormen werden overschreden). Vuurwerk gooien naar iemand kan tegenwoordig aanleiding zijn voor een aangifte, waarna je vervolgd kunt worden voor (poging tot) zware mishandeling of (poging tot) doodslag. Dat zou met rotjes niet bij je opkomen. Daar komt nog bij dat het inwonertal van Amsterdam in vijfentwintig jaar met 200.000 is gestegen, dus meer mensen die vuurwerk afsteken en dat aantal zal blijven groeien. Door het enorme tekort bij de politie en de enorme hoeveelheid overtredingen is handhaving van vuurwerkvrije zones een illusie, dus we hebben het maar te verdragen. Op Twitter werd al een vergelijking gemaakt met de horrorfilm The Purge, waar relschoppers één keer per jaar hun gang mogen gaan terwijl de rest zich in hun huizen verschanst en alle deuren en ramen barricadeert. Ook hier begint een duidelijke tweedeling zichtbaar te worden, nog even en we hebben naast de jaarlijkse Sinterklaasoorlog ook de jaarlijkse Oud en Nieuw-oorlog. Laten we dat niet afwachten, we hebben al genoeg dat ons verdeelt - wat als we juist iets sámen zouden doen?

Stel je eens voor: het is oudejaarsavond 2020 (ik weet het, zo snel kan het niet, maar dromen mag wel toch?) In de stad wordt nergens vuurwerk afgestoken. Iedereen, dus ook ouderen, kinderen en dieren, kan veilig over straat en wenst elkaar in het voorbijgaan ontspannen een fijne jaarwisseling. Na het eten begint iedereen zich mooi te maken, want om half twaalf is er op verschillende plekken in de stad feest waar om 00:00 gecoördineerd siervuurwerk wordt afgestoken (wel eens op Oud en Nieuw naar de Efteling geweest? Zo mooi, dat vuurwerk!) waar alle Amsterdammers van kunnen genieten en elkaar een gelukkig nieuw jaar kunnen wensen. Ik zie de berg blije selfies al voor me. Alle Amsterdammers samen feesten tot het ochtendgloren. Dát zou pas een mooie traditie worden 😊



Reacties