Pubermeisje

Dag pubermeisje op vakantie op Kos.

Stil zat je daar, bevroren naar je bord te staren, terwijl je moeder op verraderlijk normale spreektoon een minutenlange stroom van verwijten over je uitstortte.

Denk je dat dit voor mij leuk is?
Elk ontbijt zit je daar en zeg je niks, gezellig hoor.
Je bent net je zus, die is ook zo moeilijk.
We zijn op vakantie, en dan gedraag je je zo.
Nee, ik ga hier geen discussie over voeren, ik ben je gediscussieer zat.

Het ging maar door, zonder dat je ook maar een woord terugzei. Dat had niet gekund, want je moeder liet geen ruimte, vroeg niks. Je zou ook niet geweten hebben wat je terug moest zeggen, je bent misschien net dertien en verbaal nog niet getraind. Je hebt nog geen bewust zelf waar je voor op kunt komen. Je bent nog aan het ontdekken wie je bent en je gaat ervan uit dat wat je moeder zegt waar is, want het is je moeder en die zal het wel weten: je bent moeilijk, niet gezellig, niet leuk en je lijkt niet op jezelf maar op je zus, want die is net zo erg. Die labels zul je nog jaren met je meedragen zonder dat je moeder zich daar bewust van is. Je hebt nog niet geleerd de verwachtingen en de daaruit voortvloeiende teleurstellingen van een ander, los te koppelen van jouw beleving en wie jij bent.

Terwijl andere mensen denken dat je stug voor je uit zit te kijken woedt er vanbinnen een machteloze strijd, je voelt dat het oneerlijk is wat hier gebeurt maar kan het nog niet formuleren en je moeder heeft je monddood gemaakt: 'nee, geen discussie' betekent 'wat jij te zeggen hebt is onbelangrijk, wat jij denkt en voelt is onbelangrijk, alleen mijn verwachtingen en verwijten doen ertoe'. Het enige dat jij kunt doen is de stroom maar over je heen laten komen (en ook dát levert verwijten op: kijk nou hoe je erbij zit, zie je wel, alleen maar chagrijnig en boos), maar die stromen laten elke keer diepe sporen na. Je moeder is vergeten hoe het is om puber te zijn, tussen servet en tafellaken, je bewust van alle dingen die je nog niet weet, hormonen die je oren uitkomen en waar je nog geen raad mee weet. De kans is groot dat je je moeders labels gaat invullen en écht moeilijk gaat zijn, want je weet niet hoe het anders moet, dat heb je nog niet geleerd.

Ik zat aan het tafeltje ernaast, met een boek dat ik niet kon lezen door de verwijtenstroom die maar niet ophield. Ik had iets moeten doen, je vertellen dat je moeder het niet zo bedoelde, dat ze ook maar doet wat ze zelf geleerd heeft, dat wat jij voelt en denkt er wel degelijk toe doet. Ik had je moeder willen vertellen dat ze zacht mag worden, naar jou mag kijken en vragen hoe jij je voelt, dat er dan misschien dingen uit waren gekomen waar ze je - als volwassen vrouw en jouw voorbeeld - bij zou kunnen helpen. Dat ze je kan ondersteunen, begeleiden, troosten, in plaats van nóg iets te zijn waar je mee moet worstelen. Maar ik deed niks, behalve met open mond kijken en luisteren. Het spijt me.



Reacties