Deze keer doe ik alleen de publiciteit, en om een beetje een beeld te krijgen bezoek ik een repetitie - of liever gezegd een oriëntatieronde, de voorstelling moet nog vorm krijgen. Daarbij wordt geput uit de verhalen en ervaringen van de spelers, er wordt ‘gesprokkeld’. Ik dacht even een ruwe schets te kunnen maken, maar het wordt een magische middag. Het is indrukwekkend om te zien wat er allemaal loskomt en wordt gedeeld binnen de context van spel en theater.
Zo is er Cees. Zo op het eerste oog ziet Cees er wat rommelig uit, en hij beweegt gek en praat raar. Als je ‘m op straat zou tegenkomen zou je denken dat hij gek was en snel doorlopen, maar als je even stil zou blijven staan en met hem zou praten zou je merken dat er iets heel anders aan de hand is, en er een weldenkend mens met veel humor in dat omhulsel zit. Hij vertelt: “Ik heb een beroerte gehad en acht weken in coma gelegen. Toen werd ik wakker met hersenletsel” Hij haalt zijn schouders even op. “Maar verder gaat alles goed met me hoor. Ik ben blij dat ik hier ben.”
En dan Wandana van midden twintig. Wandana is geboren met CP, cerebrale palsy, waardoor haar hersenen haar spieren niet goed aansturen. Ze loopt met een kruk. Wandana is jong, maar wijs en zit vol met inspirerende uitspraken. Ze vertelt met zoveel plezier en bevlogenheid dat we er allemaal ontroerd door raken. Wat Wandana-quotes: “Theater is therapeutisch. Als je ergens mee zit, is spelen een middel om te helen.” of: “Als het misgaat heb je niks verloren.” Het zou me niks verbazen als we Wandana ooit terugzien op het podium van TED.
French zit in een rolstoel. “Mijn tweede naam is Quinten. Ook leuk. Ik kreeg hersenvliesontsteking waardoor ik hersenletsel heb opgelopen. Vroeger wilde ik piloot worden. Ik was al begonnen aan de opleiding toen ik dat ongeluk kreeg, maar dat is nu onmogelijk, ik kan er alleen nog over dromen. Tja, het vliegt voorbij…” We moeten allemaal lachen om de woordspeling. Alsof hij zichzelf wakker schudt vervolgt hij: “Mijn andere droom was meedoen aan een voorstelling in de Theaterwerkplaats, en nu zit ik hier.”
Gerrit, die ook in een rolstoel zit, heeft een vriendelijk rond gezicht. In 2001 kreeg hij een beroerte, en net toen hij een paar jaar later uitgerevalideerd was kreeg hij er nog een, die nog meer schade aanrichtte. Een van de dingen die er zijn getroffen is zijn spraakgebied, waardoor hij, net als Cees, moeilijk te verstaan is.
“Ik heet Gerrit de Vries, en ik kom uit Friesland. Dat vond ik altijd achtergebleven gebied, maar nu ben ik zelf achtergebleven gebied. Als je in een rolstoel zit en moeilijk praat, denken mensen dat je gek bent. Ach, het hele leven is een uitdaging.”
Mijn vader heeft iedereen gevraagd iets te schrijven en mee te brengen om voor te dragen, om te werken aan verstaanbaarheid en houding, maar ook om nog meer te kunnen sprokkelen.
Als Gerrit aan de beurt is pakt hij een dik boek.
Geschrokken vraagt assistente Marjolein: “Ga je dat allemaal voorlezen?”
Gerrit grinnikt: “Hoeveel dagen hebben we?” Gelukkig ging het alleen om de achterflap.
Hij is moeilijk te verstaan, niet alleen door zijn uitspraak maar ook door zijn stem, het lijkt of hij twee stemmen heeft. Ineens weet ik waar het me aan doet denken: keelzang. Dat vertel ik hem, en ik laat hem een stukje horen. Hij grijnst van oor tot oor en vraagt droog: “Kan ik daar geld mee verdienen?”
Dan is Wandana aan de beurt. Mijn vader heeft de spelers gevraagd te gaan staan, als ze dat kunnen. Wandana loopt moeizaam, maar vastberaden naar het midden van de kring, en gaat daar pontificaal met haar kont naar Gerrit staan, waarna ze zich half omdraait en quasi-onschuldig vraagt: ”Gerrit, zie jij me zo ook goed?”
Het was een indrukwekkende middag. Iedereen stelde zich kwetsbaar op, er werden geen loze woorden gewisseld, alles had betekenis. In plaats van een paar trefwoorden krabbelde ik drie bladzijden vol, en het was nog niet genoeg. Er werd gelachen, en hier en daar tersluiks een traantje weggeslikt of weggeveegd. Ook door mij, niet alleen om de mooie dingen die er werden gezegd, maar ook om mijn vader, die alles kwijt is geraakt maar dit nog steeds zo goed kan: mensen samen brengen en zo’n magische sfeer scheppen dat er bijzondere dingen ontstaan.
De titel van de voorstelling is al bekend: Kopdrift & Hartscheur. Ik ben heel erg benieuwd naar het resultaat.
(Overigens heeft Kevin Spacey heel mooi uitgelegd waarom kunst zo ontzettend belangrijk voor ons is. Zien? Klik hier voor het interview).
Reacties
Een reactie posten