Ramkoers

Steeds vaker zie ik in mijn tijdlijn berichten van morrende vrienden. Over de hoge kosten voor het levensonderhoud, over de kosten van de zorg, wat er met onze premies gebeurt, dat ziekenhuizen winst mogen uitkeren aan investeerders, dat mantelzorgers te zwaar belast worden, de demente opa van mijn beste vriend die niet opgenomen mag worden in een verpleeghuis waardoor iedereen om hem heen extra belast wordt inclusief de buren die ’s nachts wakker gehouden worden. De Partij van de Onderbuikgevoelens wint (tot mijn grote bezorgdheid) meer en meer terrein, want scoort steeds makkelijker met ongenuanceerde zakkenvuller-oneliners. Hoe cliché het ook klinkt, het is waar: de bezuinigingen hebben de zwaksten in onze samenleving het hardst geraakt. Steeds vaker vraag ik me af waarom niemand iets doet, waarom er geen massale demonstraties zijn, waarom er niemand op de barricades klimt. Aangezien het dingen zijn waar ik ook mee te maken heb stelde ik die vraag ook aan mezelf.

Ik heb me twintig jaar lang opgewerkt in het bedrijfsleven, werkte vijftig uur per week en ontving een heel fijn salaris. Ik had het goed. Doordat mijn vader in 2012 een beroerte kreeg, met een verlamming en hersenletsel tot gevolg, veranderde alles in één klap: ik had nu iemand waar ik de zorg voor had. Niet de fysieke zorg, die was te zwaar en specialistisch, maar hij heeft wel aandacht en tijd nodig, er moeten gesprekken gevoerd worden met zijn verzorgers en artsen, dingen geregeld worden, zijn administratie moet gedaan worden, er moeten boodschappen voor hem gedaan worden, hij moet naar het ziekenhuis, de tandarts of de audicien, zijn boedel moet uitgezocht en verdeeld worden en nog duizend andere dingetjes.

Een kantoorbaan van 9 tot 5 was dan ook geen optie meer. Ik begon voor mezelf, zodat ik mijn tijd zelf kon indelen en er voor mijn vader kon zijn op de momenten dat dat nodig was. Als startend ondernemer val ik in de BBZ-regeling, waardoor ik een startersuitkering krijg waar ik heel dankbaar voor ben. Enerzijds ben ik heel blij met die verandering, ik doe nu wat ik eigenlijk mijn hele leven had moeten doen, maar ik ben nog nooit zo arm geweest als nu: als ik niks verdien, ligt mijn inkomen ver onder het minimumloon. Doordat mijn vader, behalve zijn AOW en pensioen, geen inkomsten meer heeft en belastingschulden bleek te hebben blijft er per maand niets over. En ja, ik zou vast toeslagen kunnen aanvragen, maar daarvoor moet ik allerlei uitzoekwerk doen en papieren overleggen wat veel tijd kost. Het staat op mijn to-do lijstje, maar ik kom er simpelweg niet aan toe.

Mijn dagen zijn vol. Als starter binnen de cultuursector werk je vaak ‘vooruit’: je werkt in de hoop dat subsidieaanvragen worden gehonoreerd, waardoor je betaald kan worden. Dat betekent in de praktijk dat ik voor tweederde van mijn opdrachten nog geen inkomsten ontvang. Ik verdeel op dit moment mijn tijd tussen vier opdrachten, netwerken, mijn administratie (voor een zelfstandig ondernemer is dat heel erg veel) en de zorg voor mijn vader. En alles zeven dagen per week, soms tot ’s avonds laat. Ik moet keihard werken om niet alleen mijn hoofd, maar ook dat van mijn vader boven water te houden. Dat is het antwoord op mijn eigen vraag: de reden dat niemand op de barricades klimt, is omdat niemand er tijd voor heeft, het te druk heeft met overleven. Mijn enige wapen is mijn virtuele pen, en dit blog mijn barricade.

De essentie van belasting en ziektekostenpremies is dat we allemaal, samen, voor elkaar zorgen. Als de overheid een participatiesamenleving predikt, lijkt me dat winst maken op juist dat collectieve aspect daar haaks op staat. De geruchten over miljarden aan AWBZ-opbrengsten die aan andere doelen worden besteed dan zorg zijn mij te hardnekkig. Dan nog de eigen bijdrage: die is inmiddels 360,- per jaar. Doordat ik klachten had moest er een onderzoekje gedaan worden, waar ik tot mijn afgrijzen een rekening van over de 200,- voor in de bus kreeg die ik met geen mogelijkheid ineens kon betalen. Normaliter zou ik wat research doen voor ik dit intik (daar heb ik de energie niet meer voor) maar ik durf te stellen dat die hoge eigen bijdrage ervoor zorgt dat mensen niet meer op tijd naar de dokter gaan als er wat is. Dat moeten we toch niet willen? Verwaarloosde aandoeningen veroorzaken alleen maar ernstiger aandoeningen, die duurder zijn om te verhelpen. Waar is de logica? Stress is de grootste ziekteveroorzaker, dus de cirkel is rond: we betalen ons blauw aan ziektekosten, krijgen stress van het geldgebrek en worden vervolgens ziek. Als ik te hard werk of teveel stress heb speelt mijn hernia op, waardoor ik van ’s ochtends tot ’s avonds zware rugpijn heb. Dat is nu dus continu. Omdat ik zo weinig inkomen heb wil ik niet naar de chiropractor die de pijn kan verlichten, maar door de voortdurende pijn ben ik veel minder productief. Dat schiet toch niet op?

Het toenemende beroep wat op mantelzorgers wordt gedaan is al niet beter. Ik heb er eerder over geschreven, maar ook dat is een cirkel: ouderen en hulpbehoevenden moeten steeds vaker thuisblijven, waardoor de mensen in hun omgeving, buren, vrienden of familie, voor ze moeten zorgen. Begrijp me niet verkeerd, ik vind dat we, waar we kunnen, voor elkaar moeten zorgen - maar wel uit liefde en betrokkenheid, niet omdat je geen keus hebt of omdat het verplicht is. Voor een naaste zorgen is door de emotionele factor dubbel zo zwaar als wanneer dat door een professional wordt gedaan: ik ben binnen een jaar na mijn vaders beroerte meer dan een half jaar zwaar overspannen geweest en kon niets meer. Daarnaast hebben mantelzorgers vaak ook nog een eigen leven, een gezin, of een carrière. Dat betekent dat die mensen te zwaar belast worden, met stress, ziekte en uitval op het werk tot gevolg  (waardoor collega’s weer meer werk moeten doen en overspannen de ziektewet ingaan, ga zo maar door). Daarbij opgeteld de massale ontslagen binnen de zorg (als je wil weten waarom, lees dit stukje) waar mensen ook weer stress van krijgen, de som is ziek.

Oud zijn, ziek zijn - dingen waar we niks aan kunnen doen. Daarop bezuinigen of zelfs winst maken is volslagen krankzinnig. We zitten met z’n allen op ramkoers: de bezuinigingen leveren op korte termijn misschien wat op, maar op de langere termijn worden we er allemaal letterlijk ziek van.






Reacties